Kiedy i jak przycinać drzewka owocowe?

Przycinanie drzew owocowych to także sposób na przedłużenie życia drzew owocowych i ich regularne odmładzanie. Zabieg ten pozwala na korektę błędów pielęgnacyjnych z lat poprzednich, usuwa niepotrzebne, chore lub uszkodzone gałęzie i umożliwia harmonijny rozwój młodych pędów. Choć może wydawać się skomplikowane, przy odpowiedniej wiedzy i narzędziach staje się czynnością prostą i satysfakcjonującą. Poniżej znajdziesz kompleksowy przewodnik, który krok po kroku pomoże Ci w zrozumieniu zasad przycinania drzewek owocowych oraz w skutecznym przeprowadzeniu tego zabiegu. Pełną ofertę narzędzi ogrodowych i nie tylko znajdziesz na mensura.pl 

Dlaczego przycinanie drzewek owocowych jest ważne?

• Zdrowie drzewa: Regularne usuwanie chorych, uszkodzonych lub martwych gałęzi ma kluczowe znaczenie dla zdrowia drzewa. Te gałęzie często stają się siedliskiem dla patogenów, szkodników oraz chorób grzybowych, które mogą rozprzestrzeniać się na inne części rośliny. Eliminując je, zmniejszamy ryzyko infekcji, co pozwala drzewu na prawidłowy rozwój. Cięcie pomaga również utrzymać drzewo w odpowiedniej formie, co zmniejsza ryzyko uszkodzeń mechanicznych przez silne wiatry lub opady śniegu.

• Lepsze plony: Przycinanie poprawia strukturę korony drzewa, co umożliwia lepszy dostęp światła i powietrza do wszystkich gałęzi. Takie warunki sprzyjają efektywniejszemu fotosyntezowaniu, co przyczynia się do intensywniejszego wzrostu rośliny i lepszego dojrzewania owoców. Większa ilość światła docierająca do wnętrza drzewa sprzyja także rozwojowi większych i smaczniejszych owoców, a także redukuje ryzyko pojawienia się pleśni czy innych chorób wywoływanych przez nadmiar wilgoci.

• Kształtowanie drzewa: Przycinanie ma także na celu nadanie roślinie odpowiedniej formy, co jest szczególnie istotne w przypadku młodych drzewek. Dobrze uformowana korona nie tylko wygląda estetycznie, ale również zwiększa stabilność gałęzi, co pozwala na lepsze rozmieszczenie owoców i łatwiejszy dostęp do nich. Właściwie przeprowadzone cięcie sprawia, że gałęzie mają odpowiednią odległość między sobą, co zmniejsza ryzyko złamań i poprawia równomierne rozłożenie owoców.

• Odmładzanie: W przypadku starszych drzew, które przestały owocować lub zaczęły wytwarzać mniej owoców, cięcie odmładzające jest niezwykle istotnym zabiegiem. Usuwanie starych, nieproduktywnych gałęzi pobudza młodsze pędy do wzrostu i zwiększa plonowanie. Cięcie odmładzające stymuluje drzewo do regeneracji, poprawiając jego kondycję i wydajność, a także przyczynia się do lepszej struktury drzewa, co sprawia, że roślina jest silniejsza i bardziej odporna na zmienne warunki atmosferyczne.

Co daje przycinanie drzewek owocowych?

• Wyższa jakość owoców: Dzięki poprawie dostępu światła i lepszej cyrkulacji powietrza, przycinanie bezpośrednio wpływa na jakość owoców. Owoce, które otrzymują więcej światła, szybciej dojrzewają, stają się większe, smaczniejsze i bardziej soczyste. Dodatkowo, lepsze nasłonecznienie wpływa na intensywność koloru i smak owoców, co czyni je bardziej atrakcyjnymi do zbioru i spożycia.

• Łatwiejszy zbiór: Odpowiednia forma drzewa sprawia, że zbiór owoców staje się łatwiejszy, szybszy i mniej uciążliwy. Gdy gałęzie są równomiernie rozmieszczone i nie rosną zbyt gęsto, dostęp do owoców staje się prostszy. Ułatwia to również używanie narzędzi do zbiorów i minimalizuje ryzyko uszkodzenia owoców podczas zbierania. Zmniejsza się także ryzyko uszkodzeń samego drzewa, ponieważ gałęzie nie są nadmiernie obciążone.

• Zapobieganie chorobom: Przez poprawę cyrkulacji powietrza i usuwanie nadmiaru gałęzi, cięcie przyczynia się do zmniejszenia wilgotności w obrębie korony drzewa, co jest czynnikiem ograniczającym rozwój wielu patogenów, takich jak grzyby, pleśnie czy bakterie. Zmniejsza się ryzyko infekcji, a drzewo staje się zdrowsze i mniej podatne na choroby, co z kolei zmniejsza potrzebę stosowania chemicznych środków ochrony roślin.

• Estetyka ogrodu: Regularnie przycinane drzewa mają bardziej harmonijną formę, co wpływa na wygląd całego ogrodu. Dobrze uformowana korona, z usuniętymi martwymi lub uszkodzonymi gałęziami, wygląda schludnie i atrakcyjnie. Ponadto, zdrowe, mocne drzewo z pełnymi owocami staje się ozdobą ogrodu, co zwiększa jego estetyczną wartość. Dzięki przycinaniu można także zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się drzewa, co może prowadzić do zaciemnienia innych roślin w ogrodzie i zaburzenia harmonii przestrzennej.

Obcinanie drzew owocowych jest więc nie tylko koniecznością, ale również inwestycją w ich długowieczność, zdrowie i produktywność. Prawidłowe cięcie przyczynia się do uzyskania lepszych plonów, wyższej jakości owoców oraz poprawy estetyki ogrodu, a także zapewnia roślinom odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju.

Kalendarz przycinania drzew owocowych

Przycinanie drzewek owocowych powinno być przeprowadzane w odpowiednich terminach, które zależą od etapu wzrostu rośliny oraz rodzaju drzewa. Właściwie zaplanowane cięcie pozwala na osiągnięcie najlepszych rezultatów w kontekście zdrowia roślin, jakości plonów oraz estetyki ogrodu. Poniżej znajduje się szczegółowy kalendarz przycinania drzewek owocowych, dostosowany do poszczególnych miesięcy i typów cięć.

Styczeń-luty: Jabłonie, grusze (cięcie sanitarne i prześwietlające)

Zimowe miesiące, szczególnie styczeń i luty, to idealny czas na przeprowadzenie cięcia sanitarnych oraz prześwietlających na jabłoniach i gruszach. W tym okresie drzewa są w stanie spoczynku, co minimalizuje ryzyko infekcji i stresu dla rośliny.

• Cięcie sanitarne: W tym czasie należy usunąć wszystkie martwe, chore lub uszkodzone gałęzie. Cięcie takie pomaga w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się chorób oraz szkodników.
• Cięcie prześwietlające: Usuwanie pędów, które blokują dostęp światła i powietrza do wnętrza korony, poprawia cyrkulację powietrza, co jest kluczowe dla zdrowia drzewa. Prześwietlanie sprzyja lepszemu rozwoju owoców w przyszłym sezonie.

Marzec-kwiecień: Jabłonie, grusze, śliwy, morele (formowanie)

Wczesna wiosna, tuż przed rozpoczęciem intensywnego wzrostu drzew, to najlepszy moment na cięcie formujące, szczególnie dla młodych drzewek jabłoni, grusz, śliw i moreli.

• Formowanie: Na tym etapie chodzi o nadanie odpowiedniego kształtu młodym drzewom, aby zapewnić im prawidłowy rozwój w przyszłości. Cięcie formujące polega na usuwaniu pędów rosnących w niewłaściwym kierunku, takich jak te, które mogą krzyżować się w obrębie korony, co mogłoby zaburzyć jej równowagę. Dzięki temu drzewo rozwija się w sposób bardziej otwarty, co umożliwia lepszy dostęp światła.

Maj-czerwiec: Brzoskwinie, nektarynki (usuwanie wilków)

W okresie wiosennym i wczesnym latem, szczególnie w maju i czerwcu, brzoskwinie i nektarynki wymagają usuwania tzw. wilków – młodych, szybkorosnących pędów, które nie przyczyniają się do owocowania, a jedynie pochłaniają energię rośliny.

• Usuwanie wilków: Wilki, to pędy wyrastające z niepożądanych miejsc na drzewie, takich jak kąt między głównym pędem a gałęziami bocznymi. Usuwanie tych pędów jest istotne, ponieważ zapewnia roślinie lepszą koncentrację energii na produkcji owoców, a także poprawia estetykę drzewa, zapobiegając zbytniej gęstości korony.

Lipiec-sierpień: Czereśnie, wiśnie (po zbiorach)

Po zakończeniu zbiorów, latem, przychodzi czas na cięcie czereśni i wiśni, szczególnie w lipcu i sierpniu.

• Po zbiorach: W tym okresie należy usunąć wszystkie martwe i uszkodzone gałęzie, a także przeprowadzić lekkie cięcie prześwietlające, aby umożliwić poprawny wzrost rośliny. Warto też usuwać gałęzie, które już zakończyły owocowanie, aby stymulować nowe pędy do wzrostu w przyszłym sezonie. Dzięki temu drzewo będzie miało więcej energii na tworzenie nowych pędów owocowych.

Wrzesień-październik: Cięcia sanitarne dla wszystkich gatunków

Jesień to doskonały moment na cięcie sanitarne, które należy przeprowadzić na wszystkich drzewach owocowych, bez względu na gatunek.

• Cięcia sanitarne: W tym okresie usuwamy wszystkie chore, martwe lub uszkodzone gałęzie, które mogłyby stać się miejscem, gdzie zimują choroby lub szkodniki. Cięcie sanitarne poprawia zdrowie drzew na przyszły sezon, minimalizując ryzyko infekcji oraz poprawiając wygląd drzew. Zimą rośliny są w stanie spoczynku, co pozwala na przeprowadzenie tych zabiegów bez ryzyka osłabienia drzewa.

Prawidłowe przeprowadzanie cięć w odpowiednich terminach pozwala na zapewnienie drzewom owocowym najlepszych warunków do wzrostu, owocowania i utrzymania zdrowia przez cały rok. Warto dostosować kalendarz cięcia do gatunku drzewa i jego indywidualnych potrzeb, aby uzyskać najlepsze efekty w ogrodzie. Regularność i precyzyjność w przycinaniu są kluczowe dla sukcesu w uprawie drzewek owocowych.

Rodzaje cięć drzewek owocowych

To kluczowy element pielęgnacji, który wpływa na zdrowie, formę i plonowanie drzew. Każdy rodzaj cięcia ma swoje specyficzne cele i jest stosowany w określonych sytuacjach. Poniżej przedstawiam szczegółowy opis każdego typu cięcia:

Cięcie formujące

Cięcie formujące to zabieg przeprowadzany na młodych drzewkach, mający na celu nadanie im odpowiedniego kształtu, który będzie sprzyjał zdrowemu wzrostowi i obfitemu owocowaniu w przyszłości.

• Cel: Nadanie drzewu pożądanej formy (np. kulistej, stożkowej czy cylindrycznej), która zapewni równomierny dostęp światła i powietrza do wszystkich części korony. Ułatwia to owocowanie, a także zapobiega zbytniej gęstości gałęzi, co może prowadzić do problemów z cyrkulacją powietrza.
• Kiedy stosować: Cięcie formujące przeprowadza się głównie w pierwszych latach życia drzewa, zazwyczaj w okresie zimowym lub wczesną wiosną, zanim zacznie się aktywny wzrost.
• Zalecenia: Należy usuwać konkurencyjne pędy rosnące w stronę środka korony oraz niepotrzebne gałęzie, które mogą przeszkadzać w tworzeniu stabilnej struktury drzewa. Celem jest utrzymanie centralnego przewodnika i zachowanie silnych, zdrowych gałęzi bocznych.

Cięcie prześwietlające

Cięcie prześwietlające ma na celu poprawę dostępu światła i powietrza do wnętrza korony drzewa, co jest niezwykle ważne dla zdrowia rośliny oraz jakości owoców.

• Cel: Zapewnienie odpowiedniego nasłonecznienia wszystkich pędów oraz poprawa cyrkulacji powietrza wewnątrz korony. Lepszy dostęp światła stymuluje fotosyntezę, co przekłada się na lepszy wzrost i większe, smaczniejsze owoce.
• Kiedy stosować: Cięcie prześwietlające jest zalecane przede wszystkim w czasie spoczynku rośliny (zimą lub wczesną wiosną) lub w okresie letnim, aby pozbyć się nadmiaru pędów, które blokują światło.
• Zalecenia: W tym przypadku usuwa się pędy, które krzyżują się, rosną do wnętrza korony lub są zbyt słabe. Chodzi o to, by usunąć nadmiar roślinności, która może ograniczać dostęp światła i powietrza.

Cięcie sanitarne

Cięcie sanitarne jest jednym z najważniejszych rodzajów cięć, które ma na celu usunięcie wszelkich chorych, uszkodzonych lub martwych gałęzi, które mogą stać się źródłem infekcji lub rozprzestrzeniać choroby.

• Cel: Usunięcie gałęzi z objawami chorób, uszkodzeń mechanicznych, zamierających pędów lub części roślin, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia drzewa. Usuwając takie fragmenty, zmniejsza się ryzyko rozprzestrzeniania się patogenów i szkodników.
• Kiedy stosować: Cięcie sanitarne można przeprowadzać przez cały rok, ale najlepiej wykonywać je w okresie spoczynku rośliny (zima, wczesna wiosna), aby zminimalizować ryzyko zakażenia zdrowych pędów.
• Zalecenia: Należy usuwać wszystkie martwe, złamane lub chore gałęzie. Rany po cięciu warto zabezpieczyć maścią ogrodniczą, szczególnie w przypadku drzew narażonych na infekcje grzybowe.

Cięcie odmładzające

Cięcie odmładzające stosuje się w celu stymulowania wzrostu starszych drzew, które przestały owocować lub zaczęły wytwarzać mniej owoców z powodu spowolnionego wzrostu.

• Cel: Pobudzenie drzew do wypuszczenia nowych pędów, co może poprawić ich wydajność i zdrowie. Cięcie odmładzające przyczynia się do regeneracji drzewa i poprawy jego struktury.
• Kiedy stosować: Zwykle wykonuje się je wczesną wiosną lub w zimie, kiedy drzewo jest w spoczynku. Cięcie odmładzające przeprowadza się na drzewach, które są już dość stare (5-10 lat) i przestały owocować regularnie.
• Zalecenia: Należy usunąć stare, grube gałęzie i skrócić pędy, co pobudzi drzewo do wypuszczenia nowych przyrostów. Ważne jest, aby nie usuwać zbyt dużej ilości gałęzi jednorazowo, ponieważ może to nadmiernie osłabić drzewo.

Cięcie korygujące

Cięcie korygujące ma na celu poprawę błędów z wcześniejszych cięć oraz usunięcie gałęzi, które zostały źle przycięte w poprzednich sezonach.

• Cel: Naprawa błędów, które mogły wystąpić w trakcie wcześniejszych zabiegów przycinania, takich jak pozostawienie zbyt dużych kikutów, niewłaściwe skrócenie gałęzi lub usunięcie niewłaściwych pędów. Cięcie korygujące pozwala na naprawienie nieprawidłowej struktury drzewa i poprawienie jego wyglądu.
• Kiedy stosować: Cięcie korygujące można przeprowadzać w dowolnym czasie, ale najlepiej wykonywać je w okresie spoczynku rośliny, gdy drzewo nie jest w fazie intensywnego wzrostu.
• Zalecenia: Należy usunąć gałęzie, które zostały źle przycięte, a także te, które powodują nadmierne zagęszczenie korony lub nieprawidłowy wzrost drzewa.

Każdy z tych rodzajów cięć pełni określoną rolę w pielęgnacji drzew owocowych, a ich prawidłowe stosowanie pozwala uzyskać zdrowe, silne drzewa, które będą obficie owocować przez wiele lat. Regularne cięcie, dostosowane do wieku i kondycji drzewa, jest kluczem do sukcesu w uprawie owoców w ogrodzie.

Jakie narzędzia są potrzebne do przycinania drzewek owocowych?

Aby skutecznie i bezpiecznie przycinać drzewka owocowe, niezbędne jest posiadanie odpowiednich narzędzi. Każde z nich pełni określoną funkcję i zapewnia komfort pracy, a także minimalizuje ryzyko uszkodzenia rośliny. Wybór narzędzi zależy od grubości gałęzi, typu drzewa oraz rodzaju cięcia. Oto lista narzędzi, które warto mieć w swoim ogrodzie do pielęgnacji drzew owocowych:

Sekator ręczny lub sekator akumulatorowy: do cienkich gałęzi

Sekator ręczny jest podstawowym narzędziem do przycinania cienkich gałęzi o średnicy do około 2 cm. Jest to narzędzie, które umożliwia precyzyjne cięcie, co jest szczególnie ważne, gdy trzeba usunąć małe, chore lub uszkodzone gałęzie bez uszkodzenia drzewa. Sekator ręczny jest lekki, poręczny i łatwy w użyciu, co czyni go idealnym narzędziem do drobnych prac, takich jak cięcie młodych pędów lub prześwietlanie korony. Ważne jest, aby sekator był dobrze naostrzony, co ułatwia cięcie i minimalizuje ryzyko łamania pędów. Pełną ofertę sekatorów akumulatorowych znajdziesz na naszej stronie. 

STANLEY SFMCPP32B Sekator akumulatorowy V20	DEWALT DCMPP568N Sekator akumulatorowy do gałęzi 18V	BOSCH 06019K1020 Sekator akumulatorowy do gałęzi 18V
Sprawdź	Sprawdź	Sprawdź

Sekator oburęczny: do grubszych konarów

Sekator oburęczny, czyli sekator długoramienny, jest przeznaczony do cięcia grubszych gałęzi, które przekraczają średnicę 2 cm. Dzięki długim uchwytom umożliwia uzyskanie większej siły cięcia, co pozwala na łatwe przycinanie średniej wielkości gałęzi. Sekator oburęczny jest idealny do drzew owocowych, które mają grubsze konary lub do cięcia pędów, które muszą zostać usunięte, aby poprawić kształt korony. Zaletą tego narzędzia jest także wygodna rękojeść, która redukuje wysiłek przy długotrwałej pracy.

Piły ręczne: niezbędne narzędzie w ogrodzie

Piły ręczne są jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych do przycinania drzewek owocowych, szczególnie w przypadku gałęzi o średniej grubości. Są lekkie, poręczne i doskonale nadają się do precyzyjnych cięć, szczególnie w miejscach, gdzie piła łańcuchowa lub sekator oburęczny mogłyby być zbyt duże lub niewygodne. Piły ręczne charakteryzują się różnymi rodzajami zębów, które umożliwiają cięcie zarówno na sucho, jak i na mokro. Sprawdź pełną ofertę na naszym sklepie. 

IRWIN TNA2059343000 Piła ogrodowa 343mm do gałęzi	STANLEY 1-15-379 Piła kabłąkowa 530mm do mokrego drewna	STANLEY 1-15-368 Piła kabłąkowa 610mm do gałęzi
Sprawdź	Sprawdź	Sprawdź

Piła łańcuchowa: do bardzo dużych gałęzi i konarów

Piła łańcuchowa, inaczej pilarka, jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi do przycinania bardzo grubych gałęzi i konarów. Z pomocą pilarki można łatwo przycinać nawet grube konary o średnicy powyżej 10 cm. Jest to narzędzie o dużej mocy, które umożliwia szybkie i efektywne cięcie w przypadku dużych drzew owocowych. Piły łańcuchowe występują w wersjach spalinowych, elektrycznych oraz akumulatorowych. Modele spalinowe są mocniejsze i bardziej wydajne, ale wymagają większej ostrożności i doświadczenia. Piły elektryczne i akumulatorowe są bardziej komfortowe w użyciu, ale mają ograniczoną moc, przez co lepiej nadają się do cięcia średniej wielkości gałęzi. Pełna oferta pił łańcuchowych na naszym sklepie. 

BLACK DECKER GKC1825LB Piła łańcuchowa 18V	STANLEY SFMCPS620B Piła łańcuchowa na wysięgniku V20	DEWALT DCMCS574X1 Piła łańcuchowa 18/54V FlexVolt
Sprawdź	Sprawdź	Sprawdź

Wszystkie te narzędzia są niezbędne do efektywnego przycinania drzewek owocowych, jednak ważne jest, aby używać ich z odpowiednią ostrożnością i dbałością o drzewo. Odpowiednio dobrany sprzęt oraz dbałość o jego dezynfekcję pozwalają na długotrwałe i zdrowe plonowanie drzew owocowych, zapewniając im odpowiednie warunki do wzrostu i owocowania przez wiele lat.